عطشان
از القاب سید الشهدا که تشنه در کربلا به شهادت رسید. این تعبیر در روایات، تواریخ و زیارتنامهها درباره آن امام آمده است.
مظلوم
ستمدیده؛ از لقبهای سید الشهدا است که اغلب با نام او همراه است (یا حسین مظلوم). در زیارتنامهها و احادیث تکیه بر روی این لقب، گواهی است بر ظالم بودن حکومت اموی و سپاهی که در کربلا آن حضرت را به شهادت رساند.
قتیل العبرات
کشتهی اشکها؛ شهیدی که هم نامش گریهآور است و هم اشک ریختن در سوگ او ثواب دارد و موجب احیای عاشورا است.
سید الشهدا
به معنی سرور و سالار شهیدان؛ حماسه و ایثار اباعبدلله چنان بود که او را بر همهی شهیدان برتری و سروری داد و شهدای کربلا را نیز بر دیگرشهیدان فضیلت بخشید و این سیادت و برتری در عرصهی قیامت هم مشهود خواهد بود.
ثارالله
یعنی خون خدا؛ شدت همبستگی و پیوند سید الشهدا با خدا به نحوی است که شهادتش همچون ریخته شدن خونی از قبیلهی خدا می ماند که جز با انتقامگیری و خونخواهی اولیاء خدا تقاص نخواهد شد.
قتیل الله
کشتهشدهای از قبیلهی خداوند که جز با انتقامگیری و خونخواهی اولیاء خدا تقاص نخواهد شد.
وترالله
دارای معنی ثار الله و قتیل الله است.
خامس اصحاب کسا
پنجمین نفر از اصحاب کسا؛ رسول خدا ـصلیاللهعلیهوآلهوسلمـ بنا به دستور خداوند، فاطمه، علی، حسن و حسین ـعلیهمالسلامـ را جمع کرد و همه را در زیر عبایی قرار داد و آنها را اهل بیت خود خواند که پنجمین آنها حضرت سیدالشهدا ـعلیهالسلامـ است.
وارث
ارث برنده؛ وراثت حسین بن علی ـعلیهماالسلامـ از انبیا و اوصیا برای آن است که خط جهاد در راه و مبارزه با باطل و ستم و طاغوت، سرلوحهی دعوت همهی انبیا بوده است و کربلا تجلی این خط ممتد درگیری حق و باطل است.
موضع سرّ الله
یکی دیگر از لقبهای سید الشهدا ـعلیهالسلامـ که اشاره به این دارد که ایشان محل نگهداری رازهای خداوند است.
لدلیل علیالله
حسین ـعلیهالسلامـ دلالتکننده بر وجود خداوند است.
مجاهد
یکی از لقبهای سید الشهدا است که اشاره به کارزار کردن امام با کافران برای آزادی دارد.
شهید
شاهد، شهادت دهنده، همچنین به معنی کشته شدن در راه خدا و دین است که یکی از لقبهای سیدالشهداست.
رشید
خوش قد و قامت، رستگار، دلیر و شجاع. یکی دیگر از لقبهای سید الشهدا است .
غریب الغرباء
تنها و بییاور. چون امام حسین ـعلیهالسلامـ در کربلا بییار و یاور بود و لشکر یزید او را بسیار آزار و اذیت کردند، ایشان به غریب الغربا، یعنی غریبترین غریبان ملقب شدهاند .
شاهد
گواه، حاضر. مراد خدای تعالی اثریست که مشاهده در قلب ایجاد میکند و آن مطابق است با حقیقت آنچه در صورت مشهود بر قلب ظاهر میشود. یکی دیگر از لقبها سید الشهدا است.
حجت الله
حجت به معنای دلیل و برهان است و امام حسین ـعلیهالسلامـ برهان خداوند بر روی زمین است .
خازن الکتاب المسطور
خزانهدار قرآن؛ یکی دیگر از لقبهای سید الشهدا است.
سفیر الله
فرستادهی خداوند؛ یکی دیگر از لقبهای سید الشهداست.
عابد
عبادتکننده و یکی دیگر از لقبهای سید الشهدا؛ از نمونههای بارز اهمیت ایشان به عبادت، میتوان به برپا داشتن نماز ظهر عاشورا توسط ایشان اشاره کرد.
سید شباب اهل جنه
سرور جوانان بهشت؛ امام حسین ـعلیهالسلامـ به همراه برادرشان، این لقب را از حضرت محمد ـصلیاللهعلیهوآلهوسلمـ دریافت کردند .
سفینه النجات
امام حسین ـعلیهالسلامـ به عنوان کشتی نجات آدمیان معرفی شده است که هر کس به آن پناه بیاورد، در امان است.
امام
به معنی پیشوا؛ شیعیان اثنی عشری به دوازده امام اعتقاد دارند که امام حسین ـعلیهالسلامـ سومین آنهاست.
مقتول
کشتهشده؛ یکی دیگر از لقبهای سید الشهداست.
زکی
پاکیزه، پارسا؛ یکی دیگر از لقبهای سیدالشهدا است.
عبد الله
بنده خاص خدا را گویند، شهیدی که عبد خداوند و مطیع اوامر الهی بود.
وصی الله
قضاء مقامی است که در آن نمینشیند مگر وحی؛ یعنی امام یا کسی که امام او را معین کرده باشد، وحیالله به معنی تعیینشده از طرف خداوند است.
قتیل الکفره
شهید به دست کفر؛ در زمانی که کفر بر حق و عدل حکومت میکند و امام حسین ـعلیهالسلامـ خود را ملزم برقیام علیه کفر میداند.
ولی الله
ولی به معنی قرار گرفتن چیزی در کنار چیز دیگر است، به نحوی که فاصلهای در کار نباشد؛ بعنی اگر دو چیز آن چنان به هم متصل باشند که هیچ چیز دیگر در میان آنها نباشد، ماده ولی استعمال میشود و اینکه در مورد قرب و نزدیکی به کار رفته است، ولیالله، به معنی قرب و نزدیکی معنوی به خداوند.
سبط پیامبر
سبط به معنی نواده است. از لقبهای امام حسین ـعلیهالسلامـ سبط محمد النبی و سبط النبی است. امام حسین ـعلیهالسلامـ سبط اصغر پیامبر و امام مجتبی ـعلیهالسلامـ سبط اکبر نامیده میشوند.
آل الله
مقصود از آل الله و خاندان خدا، اهل بیت پیامبر ـصلیاللهعلیهوآلهوسلمـ اند. امام حسین ـعلیهالسلامـ خود و دودمان پیامبر را آل الله دانسته است، آن جا که میفرماید: «نحنُ آل الله و وَرثَه رسوله»
ابوالشهداء
پدر شهیدان؛ کنیهای که بر شهیدان اطلاق میشود. از آن جا که امام حسین ـعلیهالسلامـ الهامبخش شهیدان راه حق بود و کربلایش دانشگاه شهادت محسوب میشد و میشود، به آن حضرت این عنوان را دادهاند.
ابوالاحرار
حسین ـعلیهالسلامـ همچنین لقب ابوالمجاهدین را دارد، از آنجا که حسین ـعلیهالسلامـ الهامبخش احرار و آزادگان است و کربلایش محل رجوع آزادگان و شیفتگان طریق هدایت است.
ابوالمجاهدین
حسین ـعلیهالسلامـ همچنین لقب ابوالمجاهدین را دارد، از آنجا که حسین ـعلیهالسلامـ الهامبخش مجاهدین و شهدا است و کربلایش محل رجوع مجاهدین و شیفتگان طریق هدایت است.
خامس آل عبا
از لقبهای سید الشهدا است که پنجمین نفر از «اصحاب کسا» است.
خون خدا
لقب سید الشهدا ـعلیهالسلامـ است و به معنی ثار الله میباشد.
سلطان کربلا
از القاب سید الشهدا است به معنی بزرگ شهید کربلا.
وترالموتور
یکی از القاب سیدالشهدا ـعلیهالسلامـ تنهایی اوست .
سریع العبره
یکی از القاب امام حسین ـعلیهالسلامـ به معنی این است که یادش به سرعت اشکها را جاری میسازد.
قتیل اشقیاء
یکی از القاب حسین بن علی ـعلیهماالسلامـ است. او که از خاندان خداوندی برابر دست شقیترین مردمان به شهادت رسید و این لقب را گرفته است.
خدا اجرتون بده برادران